Werken in de zon? Denk om je huid!

Fijn dat de bouwplaats te maken krijgt met prettige temperaturen, al kunnen die in de zomermaanden natuurlijk ook behoorlijk oplopen. Werken in de zon kan daarom prettig zijn, maar het is en blijft belangrijk om ook de andere kant van zonlicht te zien.

Hoog aan de hemel

Hoe hoger de zon staat, hoe groter normaal gesproken de zonkracht is en hoe sneller de huid kan verbranden. In de zomer is de zonkracht dus groter dan in het vroege voorjaar of de herfst en midden op de dag groter in de ochtend of laat in de middag. Maar de zonkracht is ook afhankelijk van eventuele bewolking, vocht of stof (Saharazand!) in de atmosfeer. Ook is het zo dat meer warmte niet automatisch meer zonkracht betekent. De zonkracht wordt voortdurend bijgehouden. Bij een zonkracht van 3 of meer is het goed om beschermende maatregelen te nemen tegen zonnestraling. Dit is tijdens het hele voorjaar en de zomer van 9 uur ’s ochtends tot 6 uur ’s avonds.

Binnen en buiten

Uit berekeningen blijkt dat buitenwerkers per jaar een ongeveer drie keer hogere dosis ultraviolette straling krijgt dan binnenwerkers. De buitenwerkers zijn uiteraard de mensen op de bouwplaats, maar ook wegwerkers, schippers, mensen in het transport, gymdocenten, postbodes, boeren enzovoort. Belangrijk is dat de groep buitenwerkers daarmee een verhoogd risico heeft op het ontwikkelen van allerlei aandoeningen. Verbranding van de huid is een eerste reactie en is op de korte termijn vooral vervelend, maar op de lange termijn kunnen zonverbranding en overmatige blootstelling aan de zon leiden tot huidkanker. En dat risico valt niet te onderschatten: jaarlijks wordt bij ongeveer 70.000 Nederlanders huidkanker geconstateerd en daarmee is het de meeste voorkomende kankersoort in ons land. Het risico is groter voor mensen met een lichte huidskleur. Ultraviolette straling kan daarnaast ook de ogen beschadigen en staar veroorzaken.

Wat te doen?

Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft een lijst met maatregelen opgesteld:

• Tref voor buitenwerkers die aan UV-straling worden blootgesteld technische, organisatorische en persoonlijke beschermings- en preventiemaatregelen. Neem deze maatregelen op in het plan van aanpak (op basis van de Risico Inventarisatie en Evaluatie).
• Zorg voor schaduwplekken op plaatsen waar gewerkt wordt en bij pauzeruimten.
• Organiseer de werkuren en pauzes zodanig dat de werknemers zo min mogelijk in de zon werken op de momenten waarop de zon het krachtigst is (tussen 12 en 15 uur zomertijd).
• Informeer buitenwerkers over UV-straling, de gezondheidsrisico’s ervan en de mogelijke beschermingsmaatregelen. Attendeer ze erop dat de zonkracht vrij sterk kan zijn, ook op bewolkte dagen of in de schaduw.
• Zorg voor een positieve werksfeer op de werkplek over UV-bescherming, waarbij het normaal is dat je elkaar helpt en aanspreekt, net zoals wanneer iemand zijn veiligheidshelm is vergeten op te zetten.
• Verstrek op de werkplek middelen die nodig zijn voor bescherming tegen UV-straling: hoofdbescherming (met rand en nekbescherming), zonnebril (met CE-markering), UV-beschermende kleding met lange mouwen en pijpen.

Verder kunnen werknemers zelf maatregelen nemen tegen zonverbranding:

• Smeer delen van de huid die niet door kleding bedekt kunnen worden (handen, nek, gezicht) goed in met zonnebrandcrème liefst een half uur voordat je naar buiten gaat. In Nederland is minimaal beschermingsfactor 30 noodzakelijk en herhaling na elke 2 uur, zelfs vaker bij transpireren. Gebruik crème met een goed UVA-filter. Let op: zonnebrandcrème houdt de UV-straling niet volledig tegen, dus verminder de zonblootstelling waar mogelijk.
• Controleer het lichaam regelmatig op verdachte plekjes op de huid en meld de veranderingen bij de bedrijfsarts of huisarts. De meeste vormen van huidkanker zijn bij ontdekking in een vroeg stadium goed te genezen.